Niebieska Karta - podstawowe informacje
Podstawowe założenia procedury „ Niebieska Karta” oraz zobowiązania do jej prowadzenia zostały uregulowane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1390) W myśl założenia, że przemoc w rodzinie nie jest wyłącznie zagadnieniem prawno-karnym ale również socjalnym, psychologicznym i zdrowotnym Rada Ministrów podjęła decyzję o nowelizacji ustawy. W nowelizacji chodziło przede wszystkim o zmianę sposobu postępowania służb w sytuacji przemocy w rodzinie, o nawiązanie współpracy i działania interdyscyplinarne.
W dniu 13 września 2011 roku Rada Ministrów wydała Rozporządzenie w sprawie procedury „ Niebieskie Karty ” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”, które weszło w życie z dniem 18 października 2011 roku. W Rozporządzeniu zawarto zasady dotyczące: udziału w procedurze Zespołów Interdyscyplinarnych, Grup Roboczych, a także zadań, które zostały nałożone na przedstawicieli: policji, pomocy społecznej ochrony zdrowia, oświaty oraz Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Przedstawiciele ww. podmiotów wykonują zadania w ramach swoich obowiązków służbowych.
Procedura „Niebieskiej Karty” to instytucjonalne narzędzie służące do przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ideą procedury jest współpraca między służbami działającymi na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie mająca na celu podjęcie efektywnych działań wobec osób stosujących przemoc oraz na rzecz ochrony osób krzywdzonych. Formularz Niebieska Karta składa się z 4 części : A, B, C, D.
Wszczęcie procedury „Niebieska Karta” następuje w sytuacji podejrzenia przemocy poprzez wypełnienie formularza Niebieskiej Karty część A, dalsze prowadzenie procedury wymaga uprawdopodobnienia podejrzenia, że w rodzinie dochodzi do przemocy. Podkreślić należy to, że zarówno wszczęcie, jak i prowadzenie procedury Niebieska Karta nie wymaga zgody osoby, co do której istnieje podejrzenie, że doznaje przemocy domowej. Formularz Niebieska Karta część A wypełnia przedstawiciel podmiotu, który jako pierwszy podjął informację o sytuacji przemocy w rodzinie. Druk A wypełnia się na podstawie rozmowy z osobą, wobec której istnieje podejrzenie, że doznaje przemocy w rodzinie lub posiadanych informacji w przypadku, gdy nawiązanie kontaktu z osobą doznającą przemocy jest niemożliwe. Nawet w sytuacji braku chęci współpracy osoby doznającej przemocy wszczyna się procedurę i podejmuje działania mające na celu motywację osoby doznającej przemocy do współpracy z grupą roboczą powołaną w danej sprawie. Podczas pierwszego kontaktu z osobą doznającą przemocy członkowie grupy roboczej przekazują formularz Niebieskiej Karty cześć B, w którym zawarte są informacje o przemocy oraz wskazane są placówki, w których można uzyskać profesjonalną pomoc. W przypadku gdy osobą doznającą przemocy jest dziecko kartę B przekazuje się osobie zgłaszającej lub dorosłemu członkowi rodziny, który nie jest sprawcą przemocy. Działania interwencyjne, o których mowa, podejmuje przedstawiciel podmiotu wypełniający kartę A (dotyczy to sytuacji nagłych, w których występuje zagrożenie życia lub zdrowia. Policję lub prokuraturę zawiadamia osoba inicjująca procedurę Niebieskiej Karty, która niezwłocznie przekazuje ją do siedziby Zespołu Interdyscyplinarnego wraz z wnioskiem o powołanie grupy roboczej. Po uzyskaniu wniosku o powołanie grupy roboczej przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego zwołuje spotkanie grupy roboczej uprzednio informując wszystkie osoby wskazane jako skład grupy roboczej wraz z informacją na temat rodziny, której dotyczy problem. Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego natomiast powiadamia przedstawiciel podmiotu, który wypełnił formularz A. Następnie przewodniczący Zespołu interdyscyplinarnego zwołuje posiedzenie grupy roboczej z udziałem osoby doznającej przemocy lub stosującej przemoc celem uzupełnienia informacji na kartach C i D . Osoba doznająca przemocy otrzymuje zaproszenie na spotkanie, zaś osoba stosująca przemoc wzywana jest na posiedzenie grupy roboczej Wypełnienie formularza C następuje na posiedzeniu grupy roboczej i jest obligatoryjną częścią procedury. Niebieską Kartę cześć C wypełnia się z osobą doznającą przemocy, część D Niebieskiej Karty wypełnia się z osobą stosującą przemoc przy czym możliwe jest wypełnienie formularza Niebieskiej Karty cześć D nie tylko na posiedzeniu grupy roboczej ale także w innym miejscu np. mieszkaniu osoby stosującej przemoc.
